සෑම වසරකම, සැප්තැම්බර් හතරවන ඉරිදා දින, ලෝක ගංගා දිනය සැමරීමට ලෝකය එකට එකතු වේ – ගංගාවලට ගෞරව කිරීම සහ අපගේ ජීවිත තුළ ඒවායේ වැදගත්කම පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා මෙය කැප වූ අවස්ථාවකි. 2005 දී ප්‍රථම වරට සමරනු ලැබූ මෙම ගෝලීය සිදුවීම අපගේ පරිසර පද්ධති නඩත්තු කිරීම සහ මිනිස් ජීවිතයට සහාය වීම සඳහා ගංගාවන් ඉටු කරන තීරණාත්මක කාර්යභාරය පිළිබඳ අවධානය යොමු කරනු ලබයි.
ලෝක ගංගා දිනය පිටුපස ඉතිහාසය
ලෝක ගංගා දිනයේ මූලයන් 1980 දී ආරම්භ වූ බ්‍රිතාන්‍ය කොලොම්බියා ගංගා දිනය දක්වා දිව යයි. ජාත්‍යන්තරව කීර්තිමත් ගංගා උපදේශකයෙකු වන මාර්ක් ඇන්ජලෝගේ උත්සාහයට ස්තූතිවන්ත වන්නට. කැනඩාවේ මෙම සිදුවීමේ සාර්ථකත්වයෙන් ආශ්වාදයක් ලැබූ ඇන්ජලෝ ගංගාවන් ගෝලීයව සැමරීමේ අදහස යෝජනා කළේය. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, එවැනි මුලපිරීමක වටිනාකම හඳුනාගෙන, 2005 ජූනි 29 වන දින, සෑම සැප්තැම්බර් මසකම සිව්වන ඉරිදා ලෝක ගංගා දිනය ලෙස නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කළේය. එමෙන්ම මෙම නිවේදනය, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජල දශකය (2005-2015) පිරිසිදු ජලය සඳහා ගෝලීය ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම, තිරසාර ජල කළමනාකරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ හිඟකම, දූෂණය සහ සනීපාරක්ෂාව වැනි ජලය ආශ්‍රිත අභියෝග පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළේය. එහි ඉලක්කය වූයේ ලෝකයේ ජල සම්පත් වඩා හොඳින් රැකබලා ගැනීම සහ භාවිතය සහතික කිරීමයි.
අපි ලෝක ගංගා දිනය සමරන්නේ ඇයි?
ගංගා යනු අපගේ පෘථිවි ග්‍රහලෝකයේ නහර වන අතර, මිරිදිය සැපයීම සියලු ආකාර ජීවීන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය සම්පතකි. ඔවුන් පානීය ජලය සැපයීම පමණක් නොව කෘෂිකර්මය, බලශක්ති නිෂ්පාදනය, ප්‍රවාහනය සහ විනෝදාස්වාදය වැනි විවිධ මානව අවශ්‍යතා සඳහාද සේවය කරයි. මෙම ස්වාභාවික ජල මාර්ග ශිෂ්ටාචාර හැඩගැස්වීමට සහ ලොව පුරා ප්‍රජාවන් අඛණ්ඩව පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වී ඇත.
කෙසේ වෙතත් කාර්මිකකරණය, ජනගහන වර්ධනය සහ දූෂණය හේතුවෙන් බොහෝ ගංගා සැලකිය යුතු තර්ජනවලට මුහුණ දෙයි. දූෂිත ගංගා මිනිසුන්ගේ සෞඛ්‍ය අවදානම් වලට තුඩු දෙන අතර පරිසර පද්ධතියට විශාල අභියෝගයක් එල්ල කරයි. ලෝක ගංගා දිනය මෙම අභියෝග හඳුනාගෙන අනාගත පරම්පරාව සඳහා අපගේ ගංගා ආරක්ෂා කිරීමට සහ ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට ක්‍රියා කිරීමට නූතන පරම්පරාව දිරිමත් කරයි.
අපි ලෝක ගංගා දිනය සමරන්නේ කෙසේද?
සැමරුමට සම්බන්ධ වීමට සහ හේතුවට දායක වීමට බොහෝ ක්‍රම තිබේ. ඔබට සම්බන්ධ විය හැකි ආකාරය කිහිපයක් මෙන්න,
1. ඉගෙන ගන්න සහ බෙදාගන්න: ප්‍රාදේශීය ගංගා, ඒවායේ පරිසර පද්ධති සහ ඔවුන් මුහුණ දෙන අභියෝග ගැන ඔබම දැනුවත් කිරීමට අවස්ථාව ලබා ගන්න. මෙම දැනුම මිතුරන් හා පවුලේ අය සමඟ බෙදා ගන්න.
2. සිදුවීම් වලට සහභාගී වන්න: බොහෝ ප්‍රජාවන් දැනුවත් කිරීම සඳහා ගංගා පිරිසිදු කිරීම්, අධ්‍යාපනික පාගමන්, සම්මන්ත්‍රණ සහ වැඩමුළු වැනි සිදුවීම් සංවිධානය කරයි. මෙම ක්‍රියාකාරකම් ඔබේ ප්‍රාදේශීය ජල මාර්ග වෙත ආපසු ලබා දීමට ප්‍රායෝගික මාර්ගයක් ලබා දෙයි.
3. සමාජ මාධ්‍ය ව්‍යාපාර සංවිධානය කරන්න: ගංගාවල වැදගත්කම ගැන පළකිරීමෙන්, ඔබේ ප්‍රාදේශීය ගංගාවේ ඡායාරූප බෙදාගැනීමෙන් හෝ වෙනත් අයව දිරිගැන්වීම සඳහා උත්සවයේ නිල තේමාව භාවිත කිරීමෙන් සමාජ මාධ්‍ය හරහා මේ පිළිබඳ ප්‍රචාරය කරන්න.
4. තිරසාර පිළිවෙත් සඳහා පෙනී සිටින්න: මිරිදිය සම්පත් සංරක්ෂණය සහ කළමනාකරණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ප්‍රතිපත්තිවලට සහාය දීමෙන් තිරසාර ජල භාවිතය සඳහා හඬක් වන්න.
තේමා වල වැදගත්කම
සෑම වසරකම, ලෝක ගංගා දිනය ගංගාවන් වල සෞඛ්‍යය සහ තිරසාර ජල භාවිතය පිළිබඳ විවිධ අංශ කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සඳහා නිශ්චිත තේමාවක් අනුගමනය කරයි. මෙම තේමාවන් ලොව පුරා ගංගා මුහුණ දෙන දැවෙන ගැටළු ඉස්මතු කරන අතර අවධානය යොමු කර ක්‍රියා කිරීමට උපකාරී වේ. 
ගංගා යනු හුදෙක් භූගෝලීය ලක්ෂණ පමණක් නොවන බව අපට මතක් කර දෙමින් ලෝක ගංගා දිනය ආවර්ජනය කිරීමට සහ ක්‍රියා කිරීමට මෙම දිනය අවස්ථාවක් කර ගනිමු. ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමට අත්වැල් බැඳගැනීමෙන් අපි අපටත් ඉදිරි පරම්පරාවන්ටත් යහපත් අනාගතයක් සහතික කරමු.
Written By: –
Rtr. Geesha Gamage
(Blog Team Member 2024-25)
Edited By: –
Rtr. Naduni Premathilaka
(Blog Team Member 2024-25)
